๒๐. ความต่างกันของมนุษย์

๒๐. ความต่างกันของมนุษย์

มนุษย์ชมพูทวีปต่างยุคต่างสมัยกันจะมีอายุขัยต่างกัน ร่างกายสูงต่ำต่างกัน นอกจากนี้มนุษย์ชาวชมพูทวีปที่เกิดในยุคสมัยเดียวกันยังต่างกันอีกหลายอย่าง คือ บางคนอายุสั้น-บางคนอายุยืน บางคนมีโรคมาก-บางคนมีโรคน้อย บางคนรูปชั่ว-บางคนรูปงาม บางคนต่ำศักดิ์-บางคนสูงศักดิ์ บางคนยากจน-บางคนร่ำรวย บางคนเกิดในตระกูลต่ำ-บางคนเกิดในตระกูลสูง บางคนโง่เขลาเบาปัญญา-บางคนมีปัญญา

พระพุทธเจ้าตรัสว่าเหตุที่มนุษย์ต่างกัน เพราะแต่ละคนสร้างกรรมไว้ต่างกัน ใครทำกรรมใดไว้ก็ต้องได้รับผลของกรรมนั้น และกรรมนี้เองที่จำแนกมนุษย์ให้เลวและประณีตต่างกันไป

มนุษย์บางพวกใจคอเหี้ยมโหด ชอบทำปาณาติบาต เมื่อไปรับกรรมในนรกแล้วมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะมีอายุสั้น เสียอายุเร็วก่อนถึงอายุขัย ส่วนมนุษย์ที่มีใจเมตตา ไม่ทำปาณาติบาต เมื่อไปเสวยสวรรค์สมบัติแล้วมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะมีอายุยืน
มนุษย์บางพวกชอบเบียดเบียน ทุบตี ขว้างปา หรือใช้อาวุธทำร้ายสัตว์ เมื่อไปรับกรรมในนรกแล้วมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเป็นคนมีโรคมาก ส่วนมนุษย์ที่เมตตา ไม่เบียดเบียนทำร้ายสัตว์ ย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ และเมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์จะเป็นคนผู้มีโรคน้อย
มนุษย์บางพวกเป็นคนมักโกรธ คับแค้น พยาบาท ปองร้ายผู้อื่น เมื่อตายไปย่อมไปสู่อบาย ทุคติ วินิบาต นรก เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเป็นคนรูปชั่ว ส่วนมนุษย์ที่ไม่มักโกรธ ไม่คับแค้น ไม่พยาบาท ไม่ปองร้ายผู้อื่น เมื่อตายไปย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ และเมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกย่อมมีรูปงาม มีผิวพรรณผ่องใส
มนุษย์บางพวกเป็นคนริษยา มุ่งร้าย อิจฉาลาภสักการะของผู้อื่น อิจฉาการกราบไหว้บูชาของคนอื่น เมื่อตายไปย่อมไปสู่อบาย ทุคติ วินิบาต นรก เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเป็นคนต่ำศักดิ์ ไร้อำนาจ ส่วนมนุษย์ที่ไม่ริษยา ไม่มุ่งร้าย ไม่อิจฉาลาภสักการะของผู้อื่น ไม่อิจฉาการกราบไหว้บูชาของคนอื่น เมื่อตายไปย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ และเมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกย่อมเป็นคนมีศักดิ์มาก มีอำนาจมาก
มนุษย์บางพวกเป็นคนตระหนี่ ไม่ให้ทานสมณะชีพราหมณ์ เมื่อตายไปย่อมไปสู่อบาย ทุคติ วินิบาต นรก เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเป็นคนไร้ทรัพย์ ยากจน หากินฝืดเคือง แต่มนุษย์ที่ไม่ตระหนี่ รู้จักให้ทาน ให้ข้าว น้ำ ผ้า ยานพาหนะ ของหอม ที่นอน ที่อยู่อาศัย แก่สมณะชีพราหมณ์ เมื่อตายไปย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ และเมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกย่อมเป็นคนร่ำรวย มีทรัพย์มาก มีความคล่องในการทำมาหากิน
มนุษย์บางพวกกระด้าง เย่อหยิ่ง ไม่ไหว้คนที่ควรไหว้ ไม่สักการะคนที่ควรสักการะ ไม่เคารพคนที่ควรเคารพ ไม่ให้อาสนะ ไม่ให้ทาง แก่คนที่ควรให้ เมื่อตายไปย่อมไปสู่อบาย ทุคติ วินิบาต นรก เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเกิดในตระกูลต่ำ ถูกดูถูกดูหมิ่น ส่วนมนุษย์ที่อ่อนน้อม ไม่เย่อหยิ่ง ไหว้คนที่ควรไหว้ สักการะคนที่ควรสักการะ เคารพคนที่ควรเคารพ ให้อาสนะ ให้ทาง แก่คนที่ควรให้ เมื่อตายไปย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเกิดในตระกูลสูง ได้รับความนับถือยกย่องจากคนทั่วไป
มนุษย์บางพวกไม่เข้าหาสมณะ ไม่ฟังธรรม มีมิจฉาทิฏฐิ ไม่รู้ว่าสิ่งใดเป็นกุศลหรืออกุศล เมื่อตายไปย่อมไปสู่อบาย ทุคติ วินิบาต นรก เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะโง่เขลาเบาปัญญา ส่วนมนุษย์ที่เข้าหาสมณะ ฟังธรรม ขัดเกลาทิฏฐิให้ถูกตรง รู้ว่าอะไรเป็นกุศล อะไรเป็นอกุศล เมื่อตายไปย่อมไปสู่สุคติสวรรค์ เมื่อมาเกิดเป็นมนุษย์อีกจะเป็นผู้มีปัญญามาก

มนุษย์บางคนเกิดมาไร้ศักดิ์ ยากจน เป็นมหาทุคตะ แต่บางคนเกิดมาสูงศักดิ์ เป็นเจ้าเป็นนาย เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ นั่นล้วนมาจากบุรพกรรมของเขาเองทั้งสิ้น